|
"349' ακόμα..."
Το έργο «349’ ακόμα…» είναι ένα ολοκληρωμένο Θεατροπαιδαγωγικό Πρόγραμμα για σχολεία που περιλαμβάνει παράσταση και δραστηριότητες πριν και μετά την παράσταση. Τόσο η παράσταση, όσο και οι δραστηριότητες που προηγούνται και ακολουθούν, αξιοποιούν τεχνικές του θεάτρου φόρουμ και του εκπαιδευτικού δράματος.
Η όλη παρέμβαση, παράσταση και δραστηριότητες, υλοποιείται από ομάδα τεσσάρων (4) θεατροπαιδαγωγών και ενός (1) εμψυχωτή-σκηνοθέτη στο χώρο του σχολείου και διαρκεί περίπου τρεις (3) ώρες. Το πρόγραμμα έχει πιλοτικά εφαρμοσθεί σε μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου σε συνεργασία με τα Τμήματα Αγωγής Υγείας Α/βαθμιας και Β/βαθμιας Εκ/σης Αχαΐας και άλλους φορείς σε εκπαιδευτικούς, σε φοιτητές του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Παν/μίου Πατρών και σε γονείς. |
|
Σκοπός
Η παράσταση θεάτρου φόρουμ σχετίζεται με τη ενδοσχολική βία και έχει ως στόχο, μέσα από τη δυνατότητα της ενεργητικής συμμετοχής των θεατών, που παρέχει το συγκεκριμένο είδος θεάτρου, να προτείνει εναλλακτικές στρατηγικές αντιμετώπισης του φαινομένου. Η επιδίωξη είναι μέσω της συγκεκριμένης παρουσίασης να αναδειχτούν οι διαστάσεις του προβλήματος της σχολικής βίας σε εκπαιδευτικούς και μαθητές και να προταθεί ένας εναλλακτικός τρόπος διαχείρισής του. Οι συμμετέχοντες λειτουργώντας με ‘ενσυναίσθητη κατανόηση’ οικειοποιούνται την κατάσταση του θύματος και προτείνουν έμπρακτα στρατηγικές που θα μπορούσαν να το οδηγήσουν σε αποτελεσματικότερο χειρισμό της.
Στόχος της ομάδας μέσω της συγκεκριμένης παρέμβασης είναι να αναδειχτούν οι διαστάσεις του προβλήματος τόσο στους εκπαιδευτικούς όσο και στους ίδιους τους μαθητές. Οι συμμετέχοντες λειτουργώντας με ενσυναίσθηση κατανοούν την κατάσταση του θύματος και προτείνουν έμπρακτα στρατηγικές που θα μπορούσαν να το οδηγήσουν σε αποτελεσματικότερο χειρισμό της, ώστε συστημικά να επηρεαστεί θετικά και η συμπεριφορά των θυτών. Παράλληλα, σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών-παρατηρητών, ώστε από τη μια πλευρά να αποβάλουν την παθητική τους στάση και να στηρίξουν - ενδυναμώσουν τους συμμαθητές τους, που αποτελούν θύματα της σχολικής βίας, προκειμένου να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση, να τροποποιήσουν τους χειρισμούς τους και σταδιακά να βρουν διέξοδο στο πρόβλημά τους και από την άλλη με το διαμεσολαβητικό τους ρόλο να εξωραΐσουν την επιθετική συμπεριφορά εκείνων που λειτουργούν ως θύτες. Γίνονται έτσι συμμέτοχοι στο κοινά και συμβάλλουν ενεργητικά στην αρμονική λειτουργία της ομάδας, όπου θύτες και θύματα συμβιώνουν αναπτύσσοντας υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις. Ο σταδιακός μετασχηματισμός των στάσεων και συμπεριφορών και όχι μόνο η παροδική επίλυση μιας συγκεκριμένης προβληματικής κατάστασης είναι ο απώτερος στόχος της εναλλακτικής αυτής βιωματικής προσέγγισης, αφού στα πλαίσια του πολύπλοκου πλέγματος των διαπροσωπικών σχέσεων των μελών μιας ομάδας οι ρόλοι - θύτης, θύμα, παρατηρητής - δεν είναι σταθεροί, αλλά μεταβάλλονται ανάλογα με τη σχεσιοδυναμική της ομάδας και τις συγκεκριμένες κάθε φορά συνθήκες. Το έργο "349΄ ακόμα..." Στο έργο «349’ ακόμα…» κεντρικό πρόσωπο είναι ένας ευαίσθητος και μοναχικός μαθητής της ΣΤ΄ τάξης, ο Μαρίνος. Του αρέσει να ζωγραφίζει, αλλά δεν τα καταφέρνει όμως το ίδιο καλά και στο ποδόσφαιρο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνει στόχος από μια ομάδα συμμαθητών του, με αρχηγό τον Γρηγόρη, οι οποίοι τον κοροϊδεύουν, τον εκφοβίζουν και τον χτυπούν. Ο Μαρίνος επιχειρεί να ζητήσει βοήθεια από τη δασκάλα του, αλλά διστάζει να αποκαλύψει όλα τα περιστατικά που του συμβαίνουν. H δασκάλα του δεν αντιλαμβάνεται τις διαστάσεις του προβλήματος και του δίνει κάποιες γενικές συμβουλές. Ένας συμμαθητής του που παρατηρεί την κατάσταση προσπαθεί να τον προσεγγίσει, αλλά ο Μαρίνος από φόβο δε δέχεται τη βοήθειά του και παραμένει απομονωμένος. Παράλληλα, συχνά αρνείται να πάει στο σχολείο προφασιζόμενος αδιαθεσία, γεγονός που ερμηνεύεται ως τεμπελιά από την πολυάσχολη μητέρα του. Αδυνατώντας να χειριστεί αποτελεσματικά την κατάσταση και να ξεφύγει από το αδιέξοδο, στο τέλος της παράστασης, κάνει δραματική έκκληση στο κοινό να τον βοηθήσει. Αυτή είναι και η αφορμή για να συμμετέχουν οι ενεργοποιημένοι από την παράσταση θεατές στη δράση, κατά την επανάληψη των σκηνών, προκειμένου, παίζοντας το ρόλο του Μαρίνου, να προτείνουν με την παρέμβασή τους νέες στρατηγικές που θα μπορούσαν να μεταβάλλουν την κατάσταση. Η αποτελεσματικότητα των τεχνικών του θεάτρου Φόρουμ έγκειται στη δυνατότητα που έχουν οι θεατές να δοκιμάσουν τις στρατηγικές τους στην πράξη αλληλοεπιδρώντας με τα πρόσωπα της ιστορίας. Με τον τρόπο αυτό και τη συζήτηση που ακολουθεί με το κοινό οι επιλογές που έχει το παιδί θύμα για να χειριστεί πιο αποτελεσματικά την κατάσταση μπορούν να αξιολογηθούν σε ένα πρώτο επίπεδο. Οι τεχνικές αυτές δεν αποσκοπούν στο να δώσουν έτοιμες λύσεις - συνταγές σε ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα, αλλά να προτείνουν στους μαθητές εναλλακτικούς τρόπους χειρισμού διαφυγής από το αδιέξοδο που θα τους είναι χρήσιμες σε ανάλογες περιπτώσεις. |
Η μεθοδολογία του θεάτρου φόρουμ...
Η Θεατροπαιδαγωγική Ομάδα (Θ.Ο) αποτελούμενη από ηθοποιούς-παιδαγωγούς και έναν εμψυχωτή-διαμεσολαβητή παρουσιάζει στους θεατές μια σύντομη παράσταση με προσχεδιασμένες σκηνές, σε σχέση με ένα κοινωνικό πρόβλημα, στις οποίες ένας από τους πρωταγωνιστές υφίσταται καταπίεση (Καταπιεζόμενος) από ένα ή περισσότερα άτομα (Καταπιεστές). Οι σκηνές έχουν στόχο να προβάλλουν σπονδυλωτά τις αιτίες και τις συμπεριφορές που οδηγούν τον Καταπιεζόμενο σε αδιέξοδο καθώς, παρά την επιθυμία του, αδυνατεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τους Καταπιεστές του. Παράλληλα, επιδιώκεται η αφύπνιση των θεατών, ώστε να κινητοποιηθούν και, στην επόμενη φάση, να προτείνουν με ενεργητικό τρόπο εναλλακτικές στρατηγικές διαχείρισης της κατάστασης.
Μετά την ολοκλήρωση της παράστασης, οι θεατές έχουν την ευκαιρία να κάνουν ερωτήσεις στους ηθοποιούς-χαρακτήρες, εντός ρόλου, χρησιμοποιώντας την τεχνική της ανακριτικής καρέκλας, προκειμένου να κατανοήσουν τις αιτίες και τις καταστάσεις που τους οδηγούν στην εκδήλωση των συγκεκριμένων συμπεριφορών.
Ακολουθεί η συνεχής επανάληψη επιλεγμένων σκηνών κατά την οποία αξιοποιείται η τεχνική του Θεάτρου Φόρουμ. Οι θεατές, στο σημείο που θεωρούν πως ο Καταπιεζόμενος δε χειρίζεται αποτελεσματικά την κατάσταση, μπορούν να διακόψουν την εξέλιξη της συγκεκριμένης σκηνής φωνάζοντας «στοπ» και να τον αντικαταστήσουν στο ρόλο του. Καθώς οι θεατές μετατρέπονται σε ηθοποιούς-χαρακτήρες, με τους δικούς τους χειρισμούς (συμπεριφορές, επιχειρήματα) διαφοροποιούν την εξέλιξη της δράσης. Αλληλεπιδραστικά τροποποιείται και η συμπεριφορά (ο ρόλος) των Καταπιεστών και των υπόλοιπων προσώπων που συμμετέχουν επηρεάζοντας την εξέλιξη της κάθε σκηνής. Επομένως, ο στόχος είναι μέσα από τις εναλλακτικές στρατηγικές των θεατών-ηθοποιών να διερευνηθεί πολύπλευρα το πρόβλημα, να διαφανούν οι αιτίες που το δημιουργούν και να βοηθηθεί ο Καταπιεζόμενος να τροποποιήσει τη συμπεριφορά του, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική.
Κατά τη διάρκεια της επανάληψης κάθε σκηνής, με κάποιο θεατή στο ρόλο του Καταπιεζόμενου, ο διαμεσολαβητής διακόπτει τη δράση, όταν τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης παρέμβασης έχουν γίνει σαφή και στη συνέχεια ζητάει από το κοινό και τους εμπλεκόμενους χαρακτήρες να κρίνουν την αποτελεσματικότητά της σε σχέση με το πρόβλημα.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται με τη φάση του αναστοχασμού. Με τη βοήθεια του διαμεσολαβητή γίνεται συζήτηση μεταξύ των μελών της ομάδας και των συμμετεχόντων σχετικά με την εμπειρία τους σε σχέση με όσα διαδραματίστηκαν στις σκηνές και αξιολογούνται συνολικότερα οι στρατηγικές που δοκιμάστηκαν. Στόχος είναι η ανατροφοδότηση, η εμβάθυνση στο πρόβλημα, η ανάδειξη σκέψεων και συναισθημάτων, η επίλυση αποριών και η αποφόρτιση των συμμετεχόντων.
Μετά την ολοκλήρωση της παράστασης, οι θεατές έχουν την ευκαιρία να κάνουν ερωτήσεις στους ηθοποιούς-χαρακτήρες, εντός ρόλου, χρησιμοποιώντας την τεχνική της ανακριτικής καρέκλας, προκειμένου να κατανοήσουν τις αιτίες και τις καταστάσεις που τους οδηγούν στην εκδήλωση των συγκεκριμένων συμπεριφορών.
Ακολουθεί η συνεχής επανάληψη επιλεγμένων σκηνών κατά την οποία αξιοποιείται η τεχνική του Θεάτρου Φόρουμ. Οι θεατές, στο σημείο που θεωρούν πως ο Καταπιεζόμενος δε χειρίζεται αποτελεσματικά την κατάσταση, μπορούν να διακόψουν την εξέλιξη της συγκεκριμένης σκηνής φωνάζοντας «στοπ» και να τον αντικαταστήσουν στο ρόλο του. Καθώς οι θεατές μετατρέπονται σε ηθοποιούς-χαρακτήρες, με τους δικούς τους χειρισμούς (συμπεριφορές, επιχειρήματα) διαφοροποιούν την εξέλιξη της δράσης. Αλληλεπιδραστικά τροποποιείται και η συμπεριφορά (ο ρόλος) των Καταπιεστών και των υπόλοιπων προσώπων που συμμετέχουν επηρεάζοντας την εξέλιξη της κάθε σκηνής. Επομένως, ο στόχος είναι μέσα από τις εναλλακτικές στρατηγικές των θεατών-ηθοποιών να διερευνηθεί πολύπλευρα το πρόβλημα, να διαφανούν οι αιτίες που το δημιουργούν και να βοηθηθεί ο Καταπιεζόμενος να τροποποιήσει τη συμπεριφορά του, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική.
Κατά τη διάρκεια της επανάληψης κάθε σκηνής, με κάποιο θεατή στο ρόλο του Καταπιεζόμενου, ο διαμεσολαβητής διακόπτει τη δράση, όταν τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης παρέμβασης έχουν γίνει σαφή και στη συνέχεια ζητάει από το κοινό και τους εμπλεκόμενους χαρακτήρες να κρίνουν την αποτελεσματικότητά της σε σχέση με το πρόβλημα.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται με τη φάση του αναστοχασμού. Με τη βοήθεια του διαμεσολαβητή γίνεται συζήτηση μεταξύ των μελών της ομάδας και των συμμετεχόντων σχετικά με την εμπειρία τους σε σχέση με όσα διαδραματίστηκαν στις σκηνές και αξιολογούνται συνολικότερα οι στρατηγικές που δοκιμάστηκαν. Στόχος είναι η ανατροφοδότηση, η εμβάθυνση στο πρόβλημα, η ανάδειξη σκέψεων και συναισθημάτων, η επίλυση αποριών και η αποφόρτιση των συμμετεχόντων.
Πώς εφαρμόζεται στα σχολεία...
|
Διάρκεια-Χώρος: Η παρέμβαση διαρκεί περίπου 3 ώρες, γίνεται με απλά σκηνικά μέσα, μπορεί να υλοποιηθεί είτε σε θέατρο, είτε μέσα στην αίθουσα μιας σχολικής τάξης με τη συμμετοχή ως και 35 μαθητών. Τα μέρη: Η παρέμβαση έχει τρία μέρη. Στο Α΄ Μέρος, πριν την παράσταση, οι μαθητές προετοιμάζονται με μια σειρά ασκήσεων εκπαιδευτικού δράματος, χρησιμοποιώντας την τεχνική του «πακέτου εξερεύνησης». Στο Β’ Μέρος παίζεται η παράσταση. Στο Γ’ Μέρος γίνεται εμβάθυνση στα κίνητρα των διαφόρων χαρακτήρων και το «φόρουμ» δηλαδή οι αντικαταστάσεις. Αναλυτικότερα: Το Α’ Μέρος περιλαμβάνει: α) Ασκήσεις γνωριμίας, σωματικού ζεστάματος, ρυθμού, συνεργασίας-συντονισμού. Στόχος είναι οι συμμετέχοντες να αποκτήσουν την αίσθηση της ομάδας, να ενεργοποιήσουν τις αισθήσεις τους και να διαμορφωθεί ευχάριστη και δημιουργική ατμόσφαιρα. β) Αξιοποιούνται τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος, και ιδιαίτερα του Θεάτρου Εικόνων, ώστε να προετοιμαστούν οι συμμετέχοντες για το θέμα που θα διερευνηθεί και να εξοικειωθούν με την τεχνική του Θεάτρου Φόρουμ. Μέσα από τη δημιουργία αυθόρμητων παγωμένων εικόνων - γλυπτών επιδιώκεται η σωματική-συναισθηματική έκφραση των συμμετεχόντων. Δημιουργούν ομαδικά γλυπτά με βάση τη συνθήκη «κάτι έχει συμβεί στο προαύλιο του σχολείου». Ακολουθούν τεχνικές όπως: ανίχνευση σκέψης, ανακριτική καρέκλα, διάδρομος συνείδησης, αντικατάσταση χαρακτήρα. γ) Πακέτο Εξερεύνησης. Εμφανίζεται ξαφνικά η «δασκάλα» σε ρόλο κι ενημερώνει το κοινό πως έχει συμβεί κάτι σοβαρό στο σχολείο. Δίνει σε μαθητές – κοινό την τσάντα του Μαρίνου που περιέχει κάποια από τα στοιχεία του σεναρίου της παράστασης που θα ακολουθήσει και μπορούν να διαφωτίσουν την υπόθεση. Τα εξετάζουν και χωρίζονται σε μικρές ομάδες. Σε κάθε ομάδα δίνεται μέρος των στοιχείων και προτρέπονται τα μέλη της, με βάση αυτά, να δημιουργήσουν παγωμένες εικόνες ή μικρές σκηνές προκειμένου να παρουσιάσουν την εκδοχή τους γι’ αυτό που έχει συμβεί. Το Β’ Μέρος περιλαμβάνει την παράσταση «349΄ακόμα…». Η Θεατροπαιδαγωγική Ομάδα παρουσιάζει μια δομημένη αλλά με στοιχεία αυτοσχεδιασμού ημίωρη παράσταση. Η παράσταση ξεκινάει με την αποκάλυψη πως ο Μαρίνος βρίσκεται στο νοσοκομείο μετά από ένα περιστατικό βίας με τους συμμαθητές του που τον καταπιέζουν. Στη συνέχεια, αναδρομικά, παρουσιάζονται σκηνές από την καθημερινότητα του Μαρίνου στο σχολείο. Αναδεικνύεται η σωματική και λεκτική βία που του ασκείται από μια ομάδα συμμαθητών του, η αδυναμία του να αποκαλύψει το πρόβλημά του στη δασκάλα του και τη μητέρα του και η δυσκολία του να προσεγγίσει το συμμαθητή του που θέλει να τον βοηθήσει. Στο τέλος της παράστασης, ο Μαρίνος απελπισμένος φέρνει στο νου του όλα τα γεγονότα που τον οδήγησαν σε αυτό το αδιέξοδο και απευθυνόμενος στο κοινό ζητάει τη βοήθειά του για να του προτείνει τρόπους να χειριστεί πιο αποτελεσματικά την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Το Γ’ Μέρος περιλαμβάνει: α) Τεχνική της «ανακριτικής καρέκλας» όπου οι μαθητές-κοινό έχουν την ευκαιρία να «ανακρίνουν» τους χαρακτήρες της παράστασης προκειμένου να κατανοήσουν πληρέστερα τα κίνητρα που τους οδήγησαν στη συγκεκριμένη συμπεριφορά. β) Το «Φόρουμ», όπου οι σκηνές της παράστασης ξαναπαίζονται, οι μαθητές-κοινό σταματούν τη δράση, παίρνουν τη θέση του «πρωταγωνιστή», δηλαδή του Μαρίνου και παίζουν οι ίδιοι την πρότασή τους προσπαθώντας να οδηγήσουν τη σκηνή σε διαφορετικό τέλος. |
Οι συντελεστές και η πορεία του «349΄ ακόμα…»
Η Παράσταση Θεάτρου Φόρουμ – Θεατροπαιδαγωγικό Πρόγραμμα «349’ ακόμα…» σχεδιάστηκε το 2012 από τους θεατροπαιδαγωγούς Γιώργο Μπεκιάρη, Καλλιόπη Βούλγαρη, Μαρία Στειακάκη, Αμαλία Παναγιωτοπούλου για να αξιοποιηθεί στα σχολεία που υλοποιούν προγράμματα για το σχολικό εκφοβισμό. Παρουσιάστηκε πιλοτικά από τους δημιουργούς του, αρχικά σε ομάδα εφήβων και σε εργαστήρια εκπαιδευτικών, μεταξύ των οποίων και στην 7η Διεθνή Συνδιάσκεψη του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση το Νοέμβρη του 2012. Στη συνέχεια, έγινε οι απαραίτητες αναπροσαρμογές/βελτιώσεις και υλοποιήθηκε από τις αρχές του 2013 ως τον Ιούνιο του 2015 σε σχολικά τμήματα σε συνεργασία με το Τμήμα Αγωγής Υγείας Πρωτοβάθμιας Εκ/σης Αχαΐας.
Σε ένα από τα σχολικά τμήματα, στο 8ο Δ.Σ. Πατρών, το 2013, η παρέμβαση εντάχτηκε πειραματικά σε συνολικότερο πρόγραμμα για το σχολικό εκφοβισμό και υλοποιήθηκε από τον εκπαιδευτικό Γιώργο Μπεκιάρη για τέσσερις (4) μήνες μαζί με άλλες δραστηριότητες. Στο πρόγραμμα αυτό οι μαθητές της Στ΄ τάξης, μεταξύ των άλλων, δημιούργησαν δική τους παράσταση φόρουμ σχετικά με την καταπίεση ενός κοριτσιού από μια ομάδα συμμαθητών τους και την παρουσίασαν σε μαθητές άλλου τμήματος. Τα αποτελέσματα του προγράμματος κρίθηκαν ικανοποιητικά από τη Θεατροπαιδαγωγική Ομάδα και για το λόγο αυτό διαμορφώθηκε μια συνολική παρέμβαση για το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού, η οποία βασίστηκε στο θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα «349΄ακόμα…» και πλαισιώθηκε με άλλα θεατρικά και παιδαγωγικά εργαλεία/μεθόδους που προηγούνται και έπονται της εφαρμογής του.
Σε ένα από τα σχολικά τμήματα, στο 8ο Δ.Σ. Πατρών, το 2013, η παρέμβαση εντάχτηκε πειραματικά σε συνολικότερο πρόγραμμα για το σχολικό εκφοβισμό και υλοποιήθηκε από τον εκπαιδευτικό Γιώργο Μπεκιάρη για τέσσερις (4) μήνες μαζί με άλλες δραστηριότητες. Στο πρόγραμμα αυτό οι μαθητές της Στ΄ τάξης, μεταξύ των άλλων, δημιούργησαν δική τους παράσταση φόρουμ σχετικά με την καταπίεση ενός κοριτσιού από μια ομάδα συμμαθητών τους και την παρουσίασαν σε μαθητές άλλου τμήματος. Τα αποτελέσματα του προγράμματος κρίθηκαν ικανοποιητικά από τη Θεατροπαιδαγωγική Ομάδα και για το λόγο αυτό διαμορφώθηκε μια συνολική παρέμβαση για το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού, η οποία βασίστηκε στο θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα «349΄ακόμα…» και πλαισιώθηκε με άλλα θεατρικά και παιδαγωγικά εργαλεία/μεθόδους που προηγούνται και έπονται της εφαρμογής του.
Δίκτυο σχολείων "349' ακόμα..."
|
Το σχολικό έτος 2017 - 2018 Θ.Ο. ΠΑιΘέΑ με τη συνεργασία της της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και της Πρωτοβάθμιας Εκ/σης Αχαΐας δημιουργήθηκε Δίκτυο 7 σχολείων της πρωτοβάθμιας Εκ/σης Αχαΐας (8ο, 9ο, 24ο, 32ο, 47ο, 49ο και 52ο Δημοτικό Πατρών), τα οποία υλοποίησαν Πρόγραμμα για το σχολικό εκφοβισμό με τίτλο «349΄ακόμα…».
Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκε η παράσταση στους μαθητές Δ΄- ΣΤ΄ των σχολείων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, οι οποίοι στη συνέχεια με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών τους υλοποίησαν κι άλλες σχετικές δράσεις και ετοίμασαν σύντομα δρώμενα που τα παρουσίασαν σε συνολική εκδήλωση των σχολείων στις 4 Ιουνίου 2018 στο Συνεδριακό Κέντρο των Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας με τη μορφή σχολικού φεστιβάλ. Τόσο το πρόγραμμα, όσο και η τελική παρουσίαση θεωρήθηκαν πως συνέβαλαν θετικά στην ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με το θέμα της σχολικής και υπάρχει πρόθεση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να επαναληφθεί και την επόμενη σχολική χρονιά. Οι εντυπώσεις των μαθητών, εκπαιδευτικών και άλλων στελεχών της εκπαίδευσης ήταν θετικές και η ανατροφοδότησή τους συντέλεσε στην βελτίωση του προγράμματος. |
|
Παρουσίαση του προγράμματος στο "Επίκεντρο" της Action Aid
To 2018 εκπαιδεύτηκε νέα ομάδας θεατροπαιδαγωγών προκείμενου να συνεχίζει την παρουσίαση του προγράμματος σε σχολεία της Πάτρας και σε συνεργασία με την Aiction Aid σε μαθητές σχολείων της Αθήνας στο "Επίκεντρο". Οι νέοι συντελεστές του Προγράμματος είναι οι φοιτητές του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πάτρας Χρήστος Μπουρνάκας, Νίκη Φραγκέλλη, Γιάννης Κουτρουμάνης και Ελένη Κίτσου.
Εντυπώσεις από την υλοποίηση του προγράμματος
Οι μαθητές είπαν...
«Κατάλαβα τη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζει το θύμα».
(μαθητής ΣΤ’ Δημοτικού).
«Χαίρομαι που δε μας το κάνατε σαν ένα ακόμα μάθημα».
(μαθήτρια ΣΤ’ Δημοτικού).
«Επιτέλους δε συζητήσαμε αλλά κάναμε...».
(μαθητής Α’ Γυμνασίου).
«Αυτή τη φορά οι μεγάλοι δε μας υπέδειξαν τι πρέπει να κάνουμε... καταλάβαμε μόνοι μας το πρόβλημα και προσπαθήσαμε να βρούμε λύσεις».
(μαθήτρια Β’ Γυμνασίου).
«Δεν αντέχω τη βία! Ένιωσα ότι μπορώ να την αντιμετωπίσω με άλλους τρόπους… Η βία δεν αντιμετωπίζεται με βία!»
(μαθητής Β’ Γυμνασίου).
Οι εκπαιδευτικοί είπαν...
«Πολύ σημαντική η προσέγγιση που προτείνεται σε σχέση με τη σχολική βία, επειδή υπάρχει η ανάγκη μιας εναλλακτικής πρότασης έξω από στείρα θεωρητικά δεδομένα. Μακάρι να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά με τη δική σας πολύτιμη βοήθεια...».
«Πολύ καλά οργανωμένη δουλειά. Χρήσιμη ακόμα κι αν στην τάξη μας δεν αντιμετωπίζουμε παρόμοια προβλήματα σε μεγάλο βαθμό. Μπορεί να προβληματίσει τους μαθητές και με την ενσυναίσθηση να τους αποτρέψει από παρόμοιες ενέργειες ενδοσχολικής βίας».
Θεωρώ πως η εναλλακτική προσέγγισή σας και η αξιοποίηση των τεχνικών που μας παρουσιάσατε μπορούν να αξιοποιηθούν απ' τους εκπαιδευτικούς προς αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού! Συνεχίστε δυναμικά να προσφέρετε ......η εκπαίδευση έχει ανάγκη από ανθρώπους σαν εσάς!
Νέες, ενδιαφέρουσες τεχνικές θεάτρου που μπορούν να αξιοποιηθούν στην τάξη. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να έρθω σε επαφή με αυτές τις τεχνικές που μου ήταν άγνωστες. Σημαντική η συμβολή της Θ.Ο. ΠΑιΘέΑ!
Αποτελεί κάτι καινούργιο για εμένα αυτή η μέθοδος και θεωρώ ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για εκπαιδευτικούς σκοπούς, όσο και για σκοπούς αγωγής υγείας. Είναι ο τρόπος οικοδόμησης της νέας γνώσης μέσα από την αντικατάστασης ή τον εμπλουτισμό της προηγούμενης
5 δάσκαλοι και 20 παιδιά επί σκηνής, 100 δάσκαλοί κοινό... Δύσκολη συνθήκη, σας βρίσκω πολύ τολμηρούς! Η διαδικασία με ρυθμό, ροή και ουσία. Το αποτέλεσμα για μένα ουσιαστικότατο για όσους ήθελαν να δουν, να ακούσουν, να νιώσουν. Η διαρκής μου αίσθηση, ξάφνιασμα! -Καλά τι σχόλια κάνουν τα παιδιά; Καλά τώρα τι θα γίνει;... Το θέμα δύσκολο και η προσέγγισή του διακριτική. Όσο και όπως έπρεπε... Ο Μπόαλ θα χαμογελούσε από χαρά και ικανοποίηση. Κι εγώ το ίδιο!
Μου άρεσε πολύ και θα ήθελα να μπορώ να εφαρμόσω τέτοιες τεχνικές, ειδικά σε πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Έχω πάρει μέρος σε άλλα σεμινάρια που έχουν γίνει κατά καιρούς για την ενδοσχολική βία. Φεύγοντας όμως από το συγκεκριμένο σεμινάριο είχα δει από άλλη οπτική γωνία το πρόβλημα και μου άρεσαν οι "φρέσκες" ιδέες των συμμετεχόντων μαθητών.
Το σεμινάριο με ικανοποίησε πλήρως. Έθιγε βασικά σημεία του προβλήματος με τρόπο απλό και περιεκτικό. Η δύναμή του ήταν η ιδέα της αντικατάστασης και οι προτάσεις του θύματος. Η συνειδητοποίηση της δυνατότητας που έχουμε όλοι για μικρές αλλαγές. Αυτό έγινε απολύτως κατανοητό.
Ήταν μια πολύ καλή προσέγγιση στο θέμα της ενδοσχολικής βίας. Καλό θα ήταν να υπήρχε η δυνατότητα να παρουσιαστεί τόσο σε μαθητές όσο και σε γονείς σε κάθε σχολική μονάδα.
Θεωρώ πως η ομάδα σας κάνει μια ουσιαστική και δυναμική προσπάθεια. Όλο το εγχείρημα ήταν πολύ έξυπνα δομημένο, έτσι ώστε και να έχει ενδιαφέρον να το παρακολουθεί κανείς και να βγάζει από τον θεατή αυθόρμητα την ανάγκη να εκφράσει τη δική του άποψη ή και απορία. Προσεγγίζετε το θέμα με διακριτικότητα που προκαλεί, αλλά δεν τρομάζει. Δίνει τροφή για σκέψη, αλλά και πληροφόρηση. Μπράβο σας!
Ήταν μια μεστή και ουσιαστική προσέγγιση και σε συνδυασμό με την βιωματική διαδραστική παρέμβαση των συμμετεχόντων πέτυχε τόσο σε ότι αφορούσε στην ευαισθητοποίηση τους σκοπούς της, όσο και στην κατανόηση ή την παρέμβαση τους στο συγκεκριμένο θέμα.
Ήταν μια εξαιρετική δράση που η μιζέρια του κλάδου ευτυχώς δεν ήταν αρκετή να την αμαυρώσει. Η διεπίδραση με τους μαθητές που συμμετείχαν αποδεικνύει, νομίζω, την δυναμική αυτής της πρότασης. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συναδέλφους της ομάδας για την εξαιρετική τους δουλειά. ΟΛΑ ΥΠΕΡΟΧΑ!!ΜΠΡΑΒΟ ΣΑΣ!!
Ήταν για μένα μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Από το πρόγραμμα αυτό καθαυτό έλαβα πολύ χρήσιμες πληροφορίες αλλά και εξαιρετικές ιδέες για αξιοποίηση μέσα στη σχολική τάξη και των νέων θεατρικών τεχνικών που έμαθα. Είμαι ευγνώμων γι' αυτό. Ωστόσο, λόγω της περιορισμένης διάρκειάς του δεν πρόλαβα να συμμετάσχω όσο θα ήθελα στη διαδικασία.
Το πρόγραμμα ήταν ενδιαφέρον και ελκυστικό. Ήταν μια ευρηματική πρόταση για τη προσέγγιση της ενδοσχολικής βίας. Εξαιρετικοί όλοι και πλήρως καταρτισμένοι για το θέμα με το οποίο ασχολήθηκαν.
Γνωρίζοντας τις τεχνικές μου άρεσε πολύ το θεατροπαιδαγωγικό σας πρόγραμμα. Ο συνδυασμός των τεχνικών με αυτό το ευαίσθητο θέμα πιστεύω ότι μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα σε επίπεδο μαθητών ακόμα και Δημοτικού. Μπορεί να επιτευχθεί μεγαλύτερη κατανόηση βασικών ζητημάτων που αφορούν την ενδοσχολική βία.
Το πρόγραμμά σας ήταν πολύ καλά οργανωμένο και ουσιαστικό. Ξεπέρασε τι προσδοκίες μου. Με βοήθησε να επιμερίσω τις πτυχές του φαινομένου και να τις οργανώσω καλύτερα στο μυαλό μου. Οι τεχνικές που χρησιμοποιήσατε νομίζω πως βοήθησαν αρκετά σε αυτό. Επίσης από την ανταπόκριση των παιδιών φαίνεται ότι μπορεί να τα ενεργοποιήσει να σκεφτούν για το θέμα.
Έχοντας παρακολουθήσει ένα ακόμα σεμινάριο με το ίδιο θέμα από την ομάδα σας, ένιωσα το ίδιο ενδιαφέρον. Ίδιο θέμα, ίδιες τεχνικές αλλά τόσο μα τόσο διαφορετικά αποτελέσματα, χάρη στη συμμετοχή των μαθητών που κάθε φορά έχουν να δείξουν κάτι διαφορετικό και να παρουσιάσουν εκδοχές που εμείς οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούμε να φανταστούμε. Είναι υπέροχο να καταφέρνουμε, όσο μπορούμε, μέσα από τέτοιες δράσεις να δούμε τα πράγματα μέσα από τα δικά τους μάτια. Έχουμε ανάγκη από σεμινάρια που καταφέρνουν να κάνουν την καρδιά μας να χτυπά και τα μάτια μας να δακρύζουν...από σεμινάρια που μας ξυπνάνε!!!
Μια αξιόλογη προσπάθεια που μπορεί να εφαρμοστεί πρακτικά στην τάξη.
Οι εκπρόσωποι φορέων είπαν...
αΗ Θεατροπαιδαγωγική Ομάδα ΠΑιΘέΑ είναι μια δημιουργική, δυναμική και αντιπροσωπευτική ομάδα εκπαιδευτικών που αξιοποιούν έμπρακτα και αποτελεσματικά τις δυνατότητες του κοινωνικού θεάτρου στην εκπαίδευση μέσα από τη χρήση του θεάτρου Forum καθώς και άλλων διαδραστικών μορφών του Θεάτρου/δράματος στην εκπαίδευση.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης του Θεατροπαιδαγωγικού Προγράμματος για την ενδοσχολική βία στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. (5/2/2013) σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από την ομάδα ΠΑιΘέΑ, όπου και συμμετείχα με εισήγηση, είχα τη δυνατότητα να μελετήσω το έργο της ομάδας σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Η συμμετοχή των μελών της, τόσο ως άτομα, όσο και ως σύνολο, στη δημιουργία και στην υλοποίηση του εν λόγω θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος, μου επιτρέπουν να συμπεράνω ότι η ΠΑιΘέΑ γνωρίζει σε βάθος το αντικείμενο της ειδικότητάς της και μπορεί να αξιοποιεί με κριτικό και δημιουργικό τις θεωρητικές και παιδαγωγικές της γνώσεις σε ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για τα σχολεία μέσω της τέχνης.
Η παρουσία της ΠΑιΘέΑ στην εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία είναι γόνιμη και πολυπλεύρως σημαντική. Το έργο της προσφέρει στους μαθητές βιωματική μάθηση και δημιουργική κατανόηση του εαυτού τους, των προβλημάτων και των θεματικών που τους αφορούν, προσφέροντάς τους ταυτόχρονα ψυχική ανάταση, απελευθέρωση των φόβων και ενίσχυση των ονείρων τους.
Δρ. Κλειώ Φανουράκη
Διδάσκουσα
Τμήματος Θεατρικών Σπουδών
Πανεπιστημίου Πατρών
Ως υπεύθυνη του Τμήματος Αγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας κατά το σχολικό έτος 2012-13, είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με τους εκπαιδευτικούς που συγκροτούν τη θεατροπαιδαγωγική Ομάδα ΠΑιΘέΑ. Οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί λειτουργώντας εθελοντικά και με αγάπη για το θέατρο και το παιδαγωγικό τους αντικείμενο, έχουν δημιουργήσει μια εναλλακτική παιδαγωγική πρακτική για την αντιμετώπιση του φαινομένου της σχολικής βίας.
Θεωρώ πως τα μέλη της συγκεκριμένης ομάδας, με την ποιότητα του έργου τους και με τη θεωρητική – επιστημονικά συγκροτημένη γνώση τους και τη βιωματική προσέγγιση με την οποία επιχειρούν την αντιμετώπιση του θέματος της σχολικής βίας, συνιστούν ένα «παιδαγωγικό παράδειγμα», μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πρόταση και «καλή πρακτική» αντιμετώπισης του μείζονος σημασίας για την εκπαίδευση ζητήματος του σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας. Η συγκεκριμένη προσέγγιση δύναται να συντελέσει ουσιαστικά στην εκπαίδευση, πρόληψη και διαχείριση του θέματος της σχολικής βίας για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς μέσω των θεατρικών -προσφιλών στους μαθητές- τεχνικών που εισάγει και να οδηγήσει τους μαθητές στην απόκτηση των αναγκαίων δεξιοτήτων με εμπλοκή ενεργή, ευχάριστη, βιωματική και εποικοδομητική.
Κατερίνα Νικολακοπούλου Σχολική Σύμβουλος
Π.Ε. Αιτωλακαρνανίας
Πώς μπορεί μια ομάδα εκπαιδευτικών χρησιμοποιώντας μεθόδους από το θέατρο φόρουμ να ξεσηκώνει δημιουργικά μαθητές και εκπαιδευτικούς;
Παρακολούθησα τη δουλειά των εκπαιδευτικών της ομάδας ΠΑιΘέΑ πρώτη φορά το 2013 στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και εντυπωσιάστηκα για τον τρόπο με τον οποίο κατάφεραν να παρασύρουν ένα μεγάλο ετερόκλητο κοινό εκπαιδευτικών και μαθητών εμπλέκοντάς τους ως θεατές και «ηθοποιούς» σε ένα θέμα που αφορά όλη την εκπαιδευτική κοινότητα, τη σχολική βία. Με τρόπο καθαρά θεατρικό, βασισμένοι στο θέατρο του καταπιεσμένου και με εναλλαγή ρόλων, τέσσερις εκπαιδευτικοί παρουσίασαν τη σχολική βία και όσους εμπλέκονται με αυτή (θύμα – θύτη – οικογένεια – σχολείο) με τόσο απλό αλλά όχι απλοϊκό τρόπο, ώστε όλοι ήθελαν να συμμετέχουν, σε ρόλο ηθοποιού, στην εξέλιξη της δράσης. Ευχαριστώ όλους τους για αυτή τη συνάντηση…
Ακριβή Γεωργούση
Σχολική Σύμβουλος Πολιτικών-
Νομικών Επιστημών Δ.Ε. Αχαΐας
Χρήσιμα αρχεία
| Η έγκριση του Προγράμματος από το Ι.Ε.Π. για το σχολικό έτος 1018 - 2019 |
